Over mezelf


HARYANTI FRATEUR OVER HAAR ALLEREERSTE KEER


Wie ben je? Stel jezelf kort even voor.
Ik ben geboren in 1977 in Java, Indonesië. Op tweeënhalf jarige leeftijd werd ik geadopteerd door ouders die al vier biologisch eigen kinderen hadden. Ik studeerde Grafische Vormgeving en Sociaal-Cultureel Werk, waarna ik vele jaren als communicatie- en educatieverantwoordelijke werkte in de podiumkunsten. Ik ben ook moeder van drie kinderen.

Wat is de titel van jouw debuut? Hoe zou je jouw werk omschrijven? 
YANTI. Over de reis van haar leven. is een poëtisch en deels autobiografisch verhaal voor kinderen (9+) over een meisje op zoek naar haar wortels en identiteit. Het is een suggestief verhaal dat de lezer de volledige vrijheid geeft om personages en de relaties tot elkaar, locaties en beelden zelf in te vullen. Studio Sesam gaf het boek uit en Marie Van Praag voorzag het boek van prachtige illustraties.

Waarover gaat je boek? Spoiler alert!
Het gaat over een meisje dat, ondanks dat ze zorgeloos opgroeit, zich toch vragen begint te stellen over haar wortels en haar identiteit. Ze besluit om terug te keren naar het land waar ze ooit vandaan kwam. Daar gaat ze op zoek naar haar biologische familie, maar bovenal gaat ze op zoek naar zichzelf. Ze herontdekt haar geschiedenis en beleeft de rijkdom van een multiculturele identiteit.

Waarom moet iemand jouw debuut lezen?
Het grotere thema van het verhaal is uiteraard adoptie, maar daarnaast bevat het verhaal ook thema’s als migratie, ontworteling en het grote zoeken van de mens naar identiteit. Dat dit brandend actuele thema’s zijn, hoeft geen betoog. Ik hoop dat het verhaal begrip creëert voor de zovele mensen die vandaag elders leven dan waar ze geboren zijn.

Waarom schrijf je? En waarom moest wat je schrijft per se in drukvorm uitgegeven worden?
Al van kindsbeen af ben ik gebeten door taal. Het is sterker dan mezelf. Ik schrijf omdat ik het moet. Zonder schrijven, functioneer ik niet. Dan vindt mijn brein geen uitlaatklep en dus ook geen rust. Ik had echter niet meteen de ambitie om een boek uit te geven. Maar toen ik op vraag van componist Jan Van Outryve het verhaal herwerkte tot een libretto voor een koor en drie solisten i.k.v. Cantania 2018, een project van BOZAR/Brussel en het Belgian National Orchestra, is mijn droom om het verhaal ook in drukvorm uit te geven, beginnen groeien. Jan Van Outryve componeerde poëtische en zintuiglijke muziek bij het verhaal dat op 5 mei 2018 tweemaal werd opgevoerd in de Henry Le Boeufzaal in BOZAR door 660 kinderen, het Belgian National Orchestra en drie solisten.

Er zijn reeds vele boeken over adoptie op de markt; gaande van (auto)biografieën via verzamelingen van getuigenissen tot meer wetenschappelijke benaderingen van het thema. Helaas blijven boeken over adoptie voor kinderen tot op de dag van vandaag nog steeds erg beperkt en àls ze er al zijn, zijn ze veelal geschreven vanuit het standpunt van de adoptieouders of vanuit de professionele adoptiesector. Ik vond het belangrijk dat dit verhaal in drukvorm uitgegeven werd omdat het eerder zeldzaam is dat iemand die zelf geadopteerd werd een adoptieverhaal voor (adoptie)kinderen schreef.

Wat zijn volgens jou de noodzakelijke ingrediënten van een goed debuut?
Ik denk dat een debuut niet verschilt van een tweede of derde boek. Elk boek moet in de eerste plaats boeien. De lezer moet opgezogen worden in en voeling krijgen met het verhaal en de personages. Daarnaast vind ik het ook belangrijk dat er ruimte wordt gelaten voor eigen invulling en dat de lezer een scala aan emoties ervaart.

Waar komt je inspiratie vandaan? Hoe begin je aan een boek? 
Ondanks de mooie kindertijd die ik kende, begon ik me tijdens het opgroeien toch existentiële vragen te stellen. De drang om op zoek te gaan naar mijn wortels was zodanig sterk dat ik besloot om terug te keren naar het land waar ik ooit vandaan kwam. Daar vond ik mijn biologische familie. Enkel mijn moeder heb ik nooit ontmoet. Zij was al overleden. Vervolgens ben ik voor enkele maanden bij hen gaan wonen. Ik wilde hen leren kennen. Van binnenuit. Nadien ben ik nog negen keer teruggekeerd naar mijn geboorteland.

Als adoptiekind op zoek gaan naar je wortels is als het openen van de Doos van Pandora. Een zoektochtverhaal stopt niet na die eerste ontmoeting, maar zal de rest van je leven blijven behelzen. Maar ondanks alle heftigheid, problemen en ellende, blijf ik erbij dat die zoektocht van fundamenteel belang was. Die ervaring inspireerde mij om YANTI – Over de reis van haar leven te schrijven.

Heb je bepaalde schrijfrituelen?
Momenteel ben ik eerder een nomadisch schrijver. In mijn rugzak sleur ik dagelijks alles mee wat ik nodig heb: notitieboek, balpennen, laptop met alle toebehoren, prints van teksten, kaften met knipsels, woorden- en stijlboeken, …. Ik kan schrijven in de stilte en de schoonheid van de natuur, maar evengoed in een drukke bar. Al droom ik wel van een schrijfplek die ik helemaal tot de mijne kan maken. Een plek waar mijn schrijfsels kunnen rondslingeren. Waar ik achteloos de muren kan volkleven met alles wat relevant is voor mijn verhalen en ik er zo helemaal door omgeven word. Maar wat is er écht onontbeerlijk tijdens het schrijven? Koffie en ja… af en toe ook een sigaretje.

Wie is je grote voorbeeld?
Jeroen Brouwers.

Waar droom je van als debuterend auteur? Een plaatsje in de Boeken Top 10? Succes in het buitenland? Een verfilming of tv-serie? Een prijs?
Uiteraard droom ik van een leven waarin ik als schrijver van mijn boeken kan leven, al vermoed ik dat dit een droom is die vele schrijvers koesteren. Maar dromen zijn er om te blijven najagen, toch? Zo ben ik al jaren aan het schrijven aan het onverbloemde zoektochtverhaal, de veel minder rooskleurige versie van YANTI. Over de reis van haar leven. Als ik ooit de financiële en fysieke tijd en ruimte kan creëren om mij volledig aan dit verhaal te kunnen wijden, zou ik heel gelukkig zijn.
Daarnaast ben ik ook reeds enkele maanden aan het schrijven aan een volledig fictief verhaal waarin ik de lezer onderdompel in de donkere psyche van een moeder.

En ja, welke schrijver droomt er niet van een verfilming van zijn boek, succes in het buitenland, een bestseller schrijven of erkenning krijgen via een boekenprijs?

Wat is de belangrijkste les die je uit jouw debuut geleerd hebt? Heb je er spijt van? Had je er meer van verwacht? 
Ik heb absoluut geen spijt van mijn debuut. Ik ben bijzonder blij met het resultaat en de illustraties van Marie Van Praag vind ik ware pareltjes. De samenwerking met haar en de uitgever was heel aangenaam. Ik had vooraf geen idee over het verloop van een uitgaveproces. Hierdoor had ik geen specifieke verwachtingen.

Wat zou je achteraf bekeken anders doen? 
Ik denk dat ik de volgende keer zekerder zal zijn van mezelf, waardoor het gemakkelijker zal zijn om dicht bij mijn eigen gevoel te blijven.

Zou je het iemand anders aanraden: debuteren?
Als vanzelfsprekend zou ik iedereen die de droom koestert om ooit een debuut uit te brengen, daarin aanmoedigen. De rollercoaster waarin ik terecht kwam na de uitgave, is zinderend. Dat gevoel wens ik iedereen.

Bedankt voor je medewerking!

© Koen Van Wichelen

Reacties